Deze wandeling laat ons een bijna onmerkbaar dal zien van de Kleine Aa, een beek die ontspringt in Kalmthout en hier en daar rechtgetrokken toch ook kan meanderen, in Essen de ‘Wildertse beek’ heet en verder in Nederland, richting Roosendaal vloeit als Watermolenbeek of Molenbeek. Alle water ten noorden van de Kalmthoutse rug stroomt in principe naar de Maas, de andere zijde naar het Scheldebekken. Door ingreep van de mens stroomt uiteindelijk de Kleine Aa naar de Oosterschelde en dus niet naar het Maasbekken. Op het Belgische deel zijn 8 stuwen geplaatst om het waterpeil te kunnen regelen. Ook het effluentwater van de zuiveringsstations van Kalmthout en Essen wordt erin geloosd.
We verlaten De Berk en gaan 200m links op de Oude Baan naar WKP 92, hier nemen we het smalle straatje rechts (geen naam) naar WKP 11: na enkele kronkels verbreedt de weg, Werf genaamd, aan een T-kruispunt volgen we rechts de Beliestraat tot aan de hoofdstraat van Essen en komen zo aan de overkant op het Heuvelplein met enkele bezienswaardigheden waaronder het monument der gesneuvelden, in de volksmond ‘De Pomp’ genaamd. We gaan rechtdoor en nemen de eerste straat links ‘Essendonk’. Links zien we een speeltuin ‘Stoerwoud’ in natuurlijke materialen en daarnaast het cultureel centrum de ‘Oude Pastorij’ omringd door een slotgracht. Even verder slaan we een straatje ‘Visserij’ rechts in, bocht naar links en voor een speeltuin met zitbanken een smal paadje links in terug naar ‘Essendonk’. We gaan naar rechts en op het volgende kruispunt bevindt zich rechts een kapel ter ere van OLV. We gaan verder rechtdoor, bochten naar rechts en komen wat verder aan de drukke N117. Oversteken, even naar links en dan rechts de straat met naam ‘Essendonkbos’ in. Een 500 m verder kruisen we voor de eerste maal de Kleine Aa en komen weldra aan WKP 11. Nu zuidwaarts naar WKP 91 via trage weg ‘Klaverpad’, rechts van ons zien we het dalletje van de Kleine Aa. Na WKP 91 rechtdoor, richting WKP 34. We kruisen de hoofdstraat ‘Over d’Aa’ van Horendonk, even naar rechts en tussen huisnummers 18 en 20 volgen we weer een trage weg ‘Beekdalpad’ en vervoegen weldra de beek voor enkele honderden meters stroomopwaarts. Aan het T-kruispunt met ‘Schanker’ naar links, eerste straat rechts ‘Ringelsehoeve’. Rechts aan de overkant van de beek bevindt zich het waterzuiveringsstation van Essen. Op de volgende T gaan we naar links, ‘IJkensbeemd’, verder naar rechts in ‘Schriek’ komen we voorbij WKP 34 aan de drukke N133, die we schuin links oversteken via de voorziene markeringen naar de Bredestraat naar WKP 35.
Tip: een mooi alternatief is op de T ‘IJkensbeemd’ naar rechts te gaan naar de N133, oversteken en via fietspad naar links komen we na een paar honderd meter aan een rustplaats aan de Klein Aa met aan de overkant een oude meander die in 2011 terug werd aangekoppeld aan het riviertje, waardoor extra buffercapaciteit ontstond bij wateroverlast. Van hier verder het fietspad volgen en komen zo terug op het WKP-netwerk. Rechts de Bredestraat in, eerste rechts, ook Bredestraat, wordt even verder Roosbroek. We passeren op een kruispunt WKP 35, gaan verder rechtdoor en komen weer aan een brug over de kleine Aa. Hier kunnen we voor een laatste maal de bochtige beek bewonderen, stroomopwaarts in een weidse vlakte komende van Wildert. Even verder komen we aan de drukke N117. Parallel met Roosbroek is er een klein natuurgebiedje ‘Spijkerbroekje’, een oud en kort doodlopend karrespoor, deels omringd door knotwilgen en voorzien van een infobord. Op de parking naast de baan zien we een metalen kunstwerk ‘De Vriendschapswijzer’ met infobord over de 4 steden waarmee Essen banden aanging.
We volgen de N117 verder naar rechts en slaan de eerste straat links ‘Bremakker’ in tot WKP 36. Nu nog even naar rechts op de Oude Baan naar WKP 37 aan de voetbalterreinen, een boogscheut verder naar WKP 92, komen we terug aan ons vertrekpunt Natuurvriendenhuis De Berk.
Wandeling geactualiseerd door Ivo Matthys.
